در سیستم‌های ویندوز شناسه‌های امنیتی (SID) ابزارهای حیاتی برای مدیریت دسترسی و امنیت اطلاعات هستند. هر شیء امنیتی مانند کاربر، گروه یا رایانه در شبکه یک SID منحصر به فرد دارد که برای شناسایی و ارزیابی مجوزهای دسترسی استفاده می‌شود. این شناسه‌ها نه تنها برای جلوگیری از دسترسی‌های غیرمجاز، بلکه برای پیگیری تغییرات و مدیریت دسترسی‌ها در محیط‌های پیچیده و گسترده نیز ضروری هستند.

SID چیست؟

SID یا Security Identifier یک شناسه امنیتی منحصر به فرد است که در سیستم‌عامل‌های ویندوز برای شناسایی کاربران، گروه‌ها و دیگر هویت‌های امنیتی استفاده می‌شود. این شناسه به‌طور مشابه با آدرس‌های اینترنتی یا شماره‌های تلفن برای شناسایی اشیاء در شبکه عمل می‌کند. به عبارت ساده‌تر، سیستم‌عامل برای شناسایی کاربران یا گروه‌ها از نام‌های کاربری استفاده می‌کند، اما این نام‌ها در واقع به SIDهایی تبدیل می‌شوند که سیستم‌عامل آن‌ها را شناسایی می‌کند. این اعداد که به‌طور ثابت و منحصر به فرد اختصاص می‌یابند، امکان شناسایی هر هویت امنیتی را بدون اشتباه فراهم می‌کنند.

در ساختار SID هر بخش از شناسه نشان‌دهنده جزئیات خاصی از هویت امنیتی است. به عنوان مثال، در یک SID مانند S-1-5-21-549688327-91903405-2500298261-1000 شماره‌ها و بخش‌های مختلف اطلاعاتی چون شناسه دامنه، هویت کاربری یا گروه خاص را مشخص می‌کنند. این SID به‌طور منحصر به فرد در شبکه‌ها و سیستم‌های ویندوز ایجاد می‌شود و هیچ دو SID مشابهی وجود ندارد. این شناسه‌ها در فرایندهای احراز هویت و کنترل دسترسی در سیستم‌های کامپیوتری و شبکه‌ها نقش حیاتی دارند.

ساختار SID

SID از چندین بخش مختلف تشکیل شده است که هرکدام نقشی خاص در شناسایی و مدیریت هویت‌های امنیتی دارند. اولین بخش SID شناسه مرجع (Identifier Authority) است که نوع و دامنه سیستم را مشخص می‌کند. این بخش معمولاً به صورت عددی نشان‌دهنده نوع دستگاه یا سازمان است که SID در آن تولید شده است.

بخش بعدی شناسه دامنه (Domain Identifier) است که برای شناسایی دامنه‌ای که SID در آن ایجاد شده، به کار می‌رود. این شناسه در واقع یک عدد منحصر به فرد است که از تکرار SID در دامنه‌های مختلف جلوگیری می‌کند و امکان تمایز بین دامنه‌های مختلف را فراهم می‌کند.

در نهایت بخش شناسه نسبی (Relative Identifier یا RID) وجود دارد که برای شناسایی دقیق‌تر اشیاء مانند حساب‌های کاربری و گروه‌ها در یک دامنه استفاده می‌شود. RID‌ها به‌طور منحصر به فرد به هر شیء امنیتی تخصیص داده می‌شوند و در واقع برای تمایز اشیاء مختلف در داخل یک دامنه به کار می‌روند.

کاربردهای SID در سیستم‌های ویندوز

• شناسایی و احراز هویت کاربران

SID به عنوان شناسه‌ای منحصر به فرد برای هر حساب کاربری در سیستم‌های ویندوز عمل می‌کند. زمانی که یک کاربر وارد سیستم می‌شود، سیستم عامل از SID برای احراز هویت و شناسایی هویت کاربر استفاده می‌کند. این امر به ویندوز این امکان را می‌دهد که دسترسی‌های مختلف به منابع سیستم را براساس SID مدیریت کند.

• مدیریت دسترسی به منابع

ویندوز از SID برای اعمال دسترسی‌های امنیتی به منابع مختلف سیستم مانند فایل‌ها، پوشه‌ها و چاپگرها استفاده می‌کند. هر منبع در سیستم دارای یک ACL (Access Control List) است که در آن SIDها برای مشخص کردن اینکه کدام کاربران یا گروه‌ها به منابع خاص دسترسی دارند، استفاده می‌شوند. این ویژگی به سیستم کمک می‌کند تا به‌طور دقیق و ایمن دسترسی‌ها را مدیریت کند.

ACL چیست و چگونه شبکه را کنترل و فیلتر می‌کند؟

• مدیریت گروه‌های امنیتی

SID نه تنها برای شناسایی کاربران، بلکه برای شناسایی گروه‌های امنیتی نیز به‌کار می‌رود. گروه‌ها در سیستم‌های ویندوز به منظور سازمان‌دهی و مدیریت دسترسی‌های گروهی به منابع مختلف ایجاد می‌شوند. SID اختصاص داده‌شده به هر گروه امکان اعمال دسترسی‌های مشابه به تمامی اعضای آن گروه را فراهم می‌آورد، که این فرآیند مدیریت امنیتی را ساده‌تر و کارآمدتر می‌کند.

• پشتیبانی از فرایندهای سیستم و امنیت

SID در ویندوز همچنین برای شناسایی و مدیریت فرایندهای سیستم و سرویس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر فرایند و سرویس در سیستم دارای SID خاص خود است که به ویندوز این امکان را می‌دهد تا امنیت این فرایندها را از سایر فرایندها جدا کند و به‌طور دقیق‌تری بر عملکرد آنها نظارت داشته باشد. این ویژگی به سیستم کمک می‌کند تا در مقابل تهدیدات امنیتی و دسترسی‌های غیرمجاز محافظت شود.

تفاوت SID و GUID

SID (Security Identifier) و GUID (Globally Unique Identifier) هر دو شناسه‌هایی منحصر به فرد هستند، اما کاربرد و ساختار آن‌ها متفاوت است. SID در سیستم‌های ویندوز به‌منظور شناسایی کاربران، گروه‌ها و منابع امنیتی استفاده می‌شود و هدف اصلی آن شناسایی هویت‌ها در سطح امنیتی سیستم عامل است. SID برای هر حساب کاربری یا گروه یک شناسه منحصر به فرد اختصاص می‌دهد که برای مدیریت دسترسی و سیاست‌های امنیتی کاربرد دارد. به‌علاوه، SIDها در قالب سلسله‌مراتبی هستند و می‌توانند در دامنه‌ها و درخت‌های امنیتی مختلف مورد استفاده قرار گیرند.

در مقابل GUID یک شناسه جهانی منحصر به فرد است که برای شناسایی شی‌ها، داده‌ها یا منابع مختلف در محیط‌های نرم‌افزاری مختلف استفاده می‌شود. این شناسه معمولاً به‌طور تصادفی تولید می‌شود و اطمینان حاصل می‌کند که در سطح جهانی یکتاست، بدون اینکه به سیستم‌عامل یا دامنه خاصی وابسته باشد. GUIDها بیشتر در پایگاه‌های داده، برنامه‌ها و برای شناسایی اشیاء یا رکوردها در سیستم‌های توزیع‌شده کاربرد دارند.

برخلاف SID که به‌طور عمده در مدیریت امنیت و دسترسی استفاده می‌شود GUID برای شناسایی داده‌ها در مقیاس وسیع‌تری مانند نرم‌افزارها و سرویس‌ها کاربرد دارد.

چگونه SID را در CMD مشاهده کنیم؟

برای مشاهده SID در CMD (Command Prompt) می‌توانید از دستور “wmic useraccount get name,sid” استفاده کنید. این دستور SID مربوط به هر حساب کاربری موجود در سیستم را نمایش می‌دهد. ابتدا CMD را به‌صورت Administrator اجرا کنید و سپس دستور ذکر شده را وارد کنید. پس از آن لیستی از نام‌های کاربری همراه با شناسه‌های امنیتی (SID) آن‌ها به‌طور مستقیم در ترمینال نشان داده خواهد شد. این روش به شما امکان می‌دهد تا SID تمامی حساب‌های کاربری را در سیستم ویندوز مشاهده کنید.

جمع‌بندی…

SID نقش بسیار مهمی در سیستم‌عامل‌های ویندوز ایفا می‌کند و برای شناسایی منحصر به فرد کاربران، گروه‌ها و منابع مختلف به‌طور امن استفاده می‌شود. ساختار SID شامل اجزای مختلفی مانند شناسه مرجع، شناسه دامنه و شناسه نسبی است که به‌طور دقیق هر هویت امنیتی را از دیگران متمایز می‌کند. با این که SID و GUID شباهت‌هایی دارند، تفاوت‌های اساسی در کاربرد و نحوه شناسایی آن‌ها وجود دارد. آشنایی با SID و نحوه مشاهده آن از طریق ابزارهایی همچون CMD می‌تواند به مدیران سیستم در مدیریت بهتر امنیت و منابع سیستم کمک کند.