VMware NSX یک پلتفرم پیشرفته برای مجازی‌سازی شبکه و افزایش امنیت در مراکز داده است که امکان ایجاد، مدیریت و ایمن‌سازی شبکه‌ها را به‌صورت نرم‌افزاری فراهم می‌کند. این فناوری با حذف وابستگی به سخت‌افزارهای سنتی شبکه، انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری و کنترل بیشتری را به تیم‌های IT می‌دهد. NSX به‌ویژه با قابلیت‌هایی مانند میکروسگمنتیشن، فایروال توزیع‌شده و یکپارچگی با ابر و Kubernetes به انتخابی جدی برای سازمان‌هایی تبدیل شده که به دنبال امنیت بالا و مدیریت هوشمند زیرساخت شبکه هستند.

VMware NSX چیست؟

VMware NSX یک پلتفرم مجازی‌سازی شبکه است که توسط شرکت VMware توسعه یافته و به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا شبکه‌ها و سرویس‌های امنیتی را به‌صورت کاملاً نرم‌افزاری و مستقل از زیرساخت فیزیکی ایجاد و مدیریت کنند. این فناوری همان‌طور که سرورها با استفاده از مجازی‌سازی مستقل از سخت‌افزار فیزیکی می‌شوند، شبکه را نیز از تجهیزات فیزیکی جدا کرده و در قالب نرم‌افزار ارائه می‌دهد. به زبان ساده، NSX شبکه را مانند یک ماشین مجازی “نرم‌افزاری” می‌سازد و کنترل آن را ساده‌تر، سریع‌تر و امن‌تر می‌کند.

NSX با مجموعه‌ای از قابلیت‌ها مانند سوئیچینگ و مسیریابی مجازی (Routing & Switching)، دیوار آتش توزیع‌شده (Distributed Firewall)، میکروسگمنتیشن و مدیریت امنیت بر اساس سیاست‌ها می‌تواند ساختار سنتی شبکه را هوشمند، انعطاف‌پذیر و ایمن‌تر کند. این پلتفرم در محیط‌های متنوعی مانند دیتاسنترهای داخلی، فضای ابری و معماری‌های چند‌ابری (Multi-Cloud) قابل استفاده است و به‌ویژه در عصر زیرساخت‌های DevOps، Kubernetes و شبکه‌های مقیاس‌پذیر، نقش کلیدی ایفا می‌کند.

قابلیت‌های کلیدی VMware NSX

• مجازی‌سازی کامل شبکه (Networking Virtualization):

NSX امکان ایجاد سوئیچ‌ها، روترها و دیوارهای آتش مجازی را در بستر نرم‌افزار فراهم می‌کند، بدون اینکه به زیرساخت فیزیکی وابسته باشد. این قابلیت باعث می‌شود شبکه مانند ماشین‌های مجازی، به‌راحتی قابل تعریف، تغییر و مدیریت باشد.

• فایروال توزیع‌شده (Distributed Firewall):

NSX به شما این امکان را می‌دهد که قوانین فایروال را مستقیماً روی هر ماشین مجازی (VM) اعمال کنید، بدون نیاز به ارسال ترافیک به فایروال مرکزی. این کار امنیت داخلی شبکه را بالاتر می‌برد و ترافیک را بهینه‌سازی می‌کند.

• میکروسگمنتیشن (Micro-Segmentation):

با کمک میکروسگمنتیشن می‌توانید سیاست‌های امنیتی دقیقی برای هر برنامه یا دسته‌ای از ماشین‌های مجازی اعمال کنید. این کار مانع گسترش تهدیدات داخل شبکه می‌شود و برای محیط‌هایی با نیاز امنیتی بالا بسیار ایده‌آل است.

• مسیریابی و سوئیچینگ مجازی (Routing & Switching):

NSX قابلیت‌هایی مانند مسیریابی منطقی (Logical Routing)، سوئیچ‌ مجازی، VLAN و VXLAN را به‌صورت نرم‌افزاری پشتیبانی می‌کند. این امکانات به توسعه سریع‌تر شبکه و کاهش وابستگی به تجهیزات فیزیکی کمک می‌کنند.

• امنیت مبتنی بر سیاست (Policy-Based Security):

در NSX سیاست‌های امنیتی بر پایه ویژگی‌هایی مانند نام ماشین، تگ، اپلیکیشن یا گروه کاربری تعریف می‌شوند. این روش امنیت را بسیار پویا، ساده‌ و مقیاس‌پذیر می‌کند.

• ‌یکپارچگی با پلتفرم‌های ابری و کانتینری (Cloud & Kubernetes Integration):

NSX به‌صورت کامل با زیرساخت‌هایی مثل Kubernetes، VMware Tanzu و حتی سرویس‌های ابری مانند AWS و Azure هماهنگ است. این قابلیت آن را برای محیط‌های Cloud-Native و DevOps ایده‌آل کرده است.

نسخه‌های VMware NSX

1. NSX for vSphere (NSX-V)

این نسخه اولین نسل از پلتفرم NSX بود که به‌صورت tightly integrated با vSphere کار می‌کرد. NSX-V بیشتر برای مجازی‌سازی شبکه در محیط‌های مبتنی بر VMware vCenter طراحی شده بود و امکاناتی مانند فایروال مجازی، مسیریابی توزیع‌شده و میکروسگمنتیشن را ارائه می‌داد. با اینکه سال‌ها محبوب بود، اما اکنون به پایان عمر خود (End of Life) رسیده و دیگر توسط VMware توسعه نمی‌یابد.

2. NSX-T Data Center

NSX-T نسخه‌ مدرن‌تر و توسعه‌یافته‌تری از NSX است که برخلاف NSX-V به VMware vSphere محدود نیست. این نسخه قابلیت پشتیبانی از زیرساخت‌های متنوع شامل پلتفرم‌های مبتنی بر KVM، Kubernetes، محیط‌های ابری، و چند hypervisor را فراهم می‌کند. NSX-T مناسب محیط‌های Multi-Cloud، Cloud-Native و میکروسرویس‌ها است و به طور کامل از معماری Software-Defined Networking (SDN) پشتیبانی می‌کند.

3. NSX Cloud

این نسخه از NSX برای ارائه قابلیت‌های امنیت و مدیریت شبکه در محیط‌های ابری عمومی طراحی شده است. با NSX Cloud می‌توان کنترل مرکزی و امنیت مبتنی بر سیاست (policy-based) را برای ماشین‌های مجازی اجراشده در ابرهایی مانند Microsoft Azure و Amazon AWS فراهم کرد. این نسخه به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا سیاست‌های امنیتی یکپارچه‌ای را در سراسر محیط‌های ابری و داخلی اجرا کنند.

4. NSX ALB (Avi Load Balancer)

این ماژول که بخشی از مجموعه NSX محسوب می‌شود (پس از خرید شرکت Avi Networks توسط VMware)، تمرکز دارد بر روی تعادل بار (Load Balancing)، WAF (فایروال اپلیکیشن تحت وب) و آنالیز عملکرد برنامه‌ها. NSX ALB به‌ویژه برای اپلیکیشن‌های مدرن و مبتنی بر معماری میکروسرویس بسیار کاربردی است و در محیط‌های ابری و On-Premises به خوبی عمل می‌کند.

اجزای VMware NSX

1. NSX Manager:

NSX Manager رابط مدیریتی اصلی NSX است که از طریق یک کنسول تحت وب یا API به کاربر اجازه می‌دهد تا تمام اجزای شبکه مجازی را مدیریت و پیکربندی کند. این بخش مسئول هماهنگی میان کنترل پلن (Control Plane) و دیتا پلن (Data Plane) است.

2. NSX Controller:

NSX Controller در نسخه‌های قدیمی‌تر مانند NSX-V برای کنترل پویای شبکه، مدیریت فلوها (Flows) و توزیع اطلاعات مسیریابی میان هاست‌ها استفاده می‌شد. در NSX-T نقش آن با اجزای جدیدتر مانند NSX Policy جایگزین شده است.

3. NSX Edge:

NSX Edge یک دستگاه مجازی است که وظیفه هدایت ترافیک خارج از شبکه مجازی NSX به دنیای خارج را برعهده دارد. این مولفه شامل سرویس‌هایی مانند NAT، Load Balancer، VPN و قابلیت‌های Gateway پیشرفته می‌شود.

4. Distributed Firewall (DFW):

فایروال توزیع‌شده در سطح هر ماشین مجازی پیاده‌سازی می‌شود و امکان تعریف سیاست‌های امنیتی بسیار دقیق بین ماشین‌ها را فراهم می‌کند. این فایروال درون هسته‌های hypervisor اجرا می‌شود و تأثیر بسیار کمی بر کارایی دارد.

5. Logical Switches:

سوئیچ‌های منطقی لایه دوم شبکه را مجازی‌سازی می‌کنند و امکان اتصال ماشین‌های مجازی به یک شبکه مجازی بدون نیاز به سوئیچ فیزیکی را فراهم می‌سازند. این سوئیچ‌ها از فناوری VXLAN یا GENEVE برای تونل‌زنی استفاده می‌کنند.

6. Distributed Logical Router (DLR):

مسیریاب منطقی توزیع‌شده امکان مسیریابی بین شبکه‌های مجازی مختلف را در داخل زیرساخت NSX فراهم می‌کند. این روتر عملکرد بسیار سریعی دارد چون مسیریابی در سطح هاست انجام می‌شود، نه در سطح دستگاه مرکزی.

7. NSX Policy:

در نسخه NSX-T مدل NSX Policy به‌عنوان رابط کاربری و کنترلی جدید معرفی شده است که بر اساس سیاست‌های تعریف‌شده کار می‌کند تا مدیریت امنیت و شبکه ساده‌تر و خودکارتر انجام شود.

تفاوت NSX-V و NSX-T

NSX-V که به آن NSX for vSphere نیز گفته می‌شود، اولین نسخه‌ از پلتفرم NSX بود و به‌طور خاص برای محیط‌هایی طراحی شده بود که مبتنی بر vSphere هستند. این نسخه tightly integrated با vCenter عمل می‌کرد و برای مجازی‌سازی شبکه در درون دیتاسنترهای سنتی بسیار مناسب بود. اما NSX-V محدودیت‌هایی داشت، از جمله اینکه فقط از زیرساخت vSphere پشتیبانی می‌کرد و انعطاف‌پذیری کمی برای پیاده‌سازی در معماری‌های مدرن ابری یا کانتینری داشت. به همین دلیل VMware توسعه آن را متوقف کرد و پشتیبانی رسمی از آن نیز به پایان رسیده است.

در مقابل NSX-T Data Center به عنوان نسل بعدی NSX پلتفرمی کاملاً ماژولار و مستقل از vSphere است که قابلیت کار با چند hypervisor، زیرساخت‌های Cloud، کانتینرها و Kubernetes را داراست. NSX-T برای محیط‌های DevOps، Cloud-Native و معماری‌های Cross-Cloud طراحی شده و از تکنولوژی‌های مدرن مانند OVS (Open vSwitch)، Bare-metal workloads و Tanzu پشتیبانی می‌کند.