حمله Directory Traversal یکی از روش‌های حمله به سیستم‌های کامپیوتری است که به مهاجم اجازه می‌دهد تا به مسیرها و فایل‌های خارج از پوشه مجاز دسترسی پیدا کند. این نوع حمله معمولاً با سوءاستفاده از آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزاری انجام می‌شود و می‌تواند منجر به افشای اطلاعات حساس یا دسترسی به منابع سیستمی محدود شود.

Directory Traversal چیست؟

Directory Traversal یا Traversal Path Attack نوعی حمله است که به مهاجم این امکان را می‌دهد تا به فایل‌ها و دایرکتوری‌هایی که نباید به آن‌ها دسترسی داشته باشد، وارد شود. این حمله معمولاً به دلیل وجود آسیب‌پذیری‌هایی در وب‌سایت‌ها و سیستم‌ها اتفاق می‌افتد که امکان جابجایی در سیستم فایل را برای کاربران غیرمجاز فراهم می‌کند. از آنجا که سیستم‌های عامل معمولاً به ساختار درختی فایل‌ها و دایرکتوری‌ها پایبند هستند، یک مهاجم با وارد کردن مسیری خاص در ورودی‌های وب‌سایت یا نرم‌افزارهای دیگر می‌تواند به دایرکتوری‌های حساس و غیرمجاز دسترسی پیدا کند.

این حمله می‌تواند به سرقت اطلاعات، تغییر در فایل‌ها و حتی اجرای کدهای مخرب منجر شود. حمله Directory Traversal به‌ویژه در سیستم‌هایی که فاقد اعتبارسنجی مناسب مسیرها یا فیلترهای ورودی هستند، بسیار خطرناک است. مهاجم با استفاده از دستورات خاص می‌تواند به دایرکتوری‌های بالاتر در ساختار فایل دست یابد و به فایل‌های حساس مانند اطلاعات پیکربندی سرور، پایگاه‌های داده یا فایل‌های حاوی رمزهای عبور دسترسی پیدا کند.

چگونه حمله Directory Traversal انجام می‌شود؟

حمله Directory Traversal با استفاده از مسیرهای خاصی که به طور معمول برای دسترسی به فایل‌ها در سیستم‌های فایل استفاده می‌شود، انجام می‌شود. در ابتدا مهاجم مسیری را در ورودی سایت یا نرم‌افزار وارد می‌کند که از سلسله‌مراتب دایرکتوری‌های سرور عبور می‌کند. به طور مثال، یک مهاجم می‌تواند مسیری مانند ” ../../etc/passwd ” را وارد کند. این مسیر از دایرکتوری فعلی خارج شده و به دایرکتوری بالاتر (../) می‌رود، سپس به دایرکتوری‌های حساس سیستم مانند /etc/ که حاوی فایل‌های پیکربندی و اطلاعات حساس است دسترسی پیدا می‌کند.

فرض کنید یک وب‌سایت به کاربران این امکان را می‌دهد تا فایل‌های موجود در یک دایرکتوری مشخص را مشاهده کنند. در این حالت، مهاجم می‌تواند از تکنیک Directory Traversal برای وارد کردن مسیری مثل ” ../../../../etc/passwd ” استفاده کند که به فایل‌های پیکربندی سرور یا اطلاعات حساسی که باید محافظت شوند دسترسی پیدا کند. این حمله می‌تواند به دسترسی غیرمجاز به اطلاعات حساس مانند رمزهای عبور، کلیدهای خصوصی و سایر فایل‌های محرمانه منجر شود.

پیامدهای حملات Directory Traversal

• دسترسی به فایل‌های حساس سیستم
• افشای اطلاعات محرمانه
• اجرای کدهای مخرب یا تزریق بدافزار
• نقض حریم خصوصی و سرقت داده‌ها
• افزایش ریسک حملات دیگر (مانند Remote Code Execution)

روش‌های جلوگیری از حملات Directory Traversal

• محدود کردن دسترسی‌ها

یکی از موثرترین روش‌ها برای جلوگیری از حملات Directory Traversal محدود کردن دسترسی به دایرکتوری‌ها و فایل‌ها است. باید اطمینان حاصل کرد که کاربران فقط به دایرکتوری‌ها و فایل‌های مورد نیاز خود دسترسی دارند و از دسترسی به دیگر بخش‌های سیستم جلوگیری می‌شود.

• استفاده از مکانیزم‌های اعتبارسنجی ورودی

ورودی‌های کاربر باید به دقت اعتبارسنجی شوند تا از تزریق رشته‌های خطرناک مانند “..” که می‌تواند مسیر فایل را به سمت دایرکتوری‌های حساس تغییر دهد جلوگیری شود. از جمله روش‌ها می‌توان به استفاده از توابعی برای فیلتر کردن کاراکترهای خاص یا محدود کردن مسیرها اشاره کرد.

• استفاده از مسیرهای مطلق یا نسبت به دایرکتوری امن

برای جلوگیری از تغییر مسیرها، بهتر است که مسیرهای سیستم به صورت مطلق یا نسبت به دایرکتوری خاص تنظیم شوند تا مسیرهای خارج از آن دایرکتوری دسترسی پیدا نکنند.

• پیکربندی مناسب فایل سرورها

برای جلوگیری از دسترسی به دایرکتوری‌های حساس، پیکربندی صحیح فایل سرورها ضروری است. باید اطمینان حاصل کرد که سرورهای وب به صورت پیش‌فرض به دایرکتوری‌های خصوصی و حساس دسترسی نداشته باشند.

• به‌روزرسانی منظم سیستم‌ها

به‌روزرسانی مداوم نرم‌افزارها و سیستم‌های عامل می‌تواند آسیب‌پذیری‌ها و نقص‌های امنیتی را کاهش دهد. حملات Directory Traversal اغلب از نقص‌های موجود در نسخه‌های قدیمی نرم‌افزارها بهره‌برداری می‌کنند.

مععرفی ابزارهای انجام حمله Directory Traversal

• DirBuster:

DirBuster یک ابزار محبوب و قدرتمند است که برای شبیه‌سازی حملات Directory Traversal استفاده می‌شود. این ابزار به طور خودکار به دنبال دایرکتوری‌ها و فایل‌های پنهان بر روی وب‌سایت‌ها می‌گردد و می‌تواند برای پیدا کردن دایرکتوری‌ها یا فایل‌هایی که از دید عموم پنهان هستند استفاده شود. همچنین DirBuster از تکنیک brute force برای بررسی نام‌های مختلف فایل‌ها و دایرکتوری‌ها استفاده می‌کند.

• Burp Suite:

Burp Suite یک ابزار امنیتی شناخته‌شده برای تست نفوذ و ارزیابی آسیب‌پذیری‌های وب‌سایت‌ها است. این ابزار شامل امکاناتی برای شبیه‌سازی حملات Directory Traversal می‌باشد. Burp Suite به طور خودکار و با استفاده از پروکسی HTTP، درخواست‌هایی را ارسال کرده و به جستجوی دایرکتوری‌ها و فایل‌های حساس می‌پردازد که ممکن است از دسترسی محافظت نشده باشند.

• Nikto:

Nikto یک اسکنر وب است که آسیب‌پذیری‌های مختلف از جمله حملات Directory Traversal را شبیه‌سازی می‌کند. این ابزار با اسکن کردن سرورهای وب، به دنبال آسیب‌پذیری‌هایی در برنامه‌های وبی می‌گردد که امکان انجام حملات Directory Traversal را فراهم می‌آورد. Nikto به‌طور گسترده برای شناسایی و ارزیابی مشکلات امنیتی در برنامه‌های وب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جمع‌بندی…

حملات Directory Traversal یکی از تهدیدات جدی برای امنیت وب‌سایت‌ها و برنامه‌های تحت وب است که می‌تواند به نفوذ به دایرکتوری‌ها و فایل‌های حساس منجر شود. با استفاده از ابزارهای مختلف، مهاجمین می‌توانند نقاط ضعف سیستم را شبیه‌سازی و مورد سوءاستفاده قرار دهند. با آگاهی از نحوه انجام این حملات و به‌کارگیری روش‌های مناسب برای پیشگیری از آنها، می‌توان امنیت سیستم‌های وب را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داد.