همه چیز درباره Network Access Protection (NAP) و کاربردهای آن

امروزه امنیت شبکه اهمیت فزاینده‌ای یافته و سازمان‌ها به دنبال راهکارهایی برای کنترل دسترسی کاربران به منابع حساس هستند. یکی از فناوری‌هایی که در این زمینه معرفی شد، Network Access Protection (NAP) است؛ سیستمی که توسط مایکروسافت توسعه یافته و به مدیران شبکه اجازه می‌دهد وضعیت سلامت دستگاه‌های متصل به شبکه را بررسی کرده و بر اساس آن، دسترسی را محدود یا مجاز کنند.

NAP چیست؟

Network Access Protection یا به اختصار NAP یک فناوری امنیتی توسعه‌یافته توسط مایکروسافت است که برای کنترل دسترسی به شبکه بر اساس وضعیت سلامت دستگاه‌های کلاینت طراحی شده است. این سیستم به مدیران شبکه اجازه می‌دهد تا قوانینی را تعیین کنند که فقط دستگاه‌هایی که شرایط امنیتی خاصی را دارند (مانند داشتن آنتی‌ویروس فعال، به‌روزرسانی‌های امنیتی نصب‌شده و فایروال روشن) بتوانند به منابع شبکه دسترسی داشته باشند. به زبان ساده NAP مانند یک نگهبان در ورودی شبکه عمل می‌کند که قبل از ورود هر دستگاه، وضعیت امنیتی آن را بررسی می‌کند.

NAP برای اولین بار در ویندوز سرور 2008 معرفی شد و در نسخه‌های مختلف ویندوز سرور و کلاینت تا ویندوز 10 پشتیبانی می‌شد. این فناوری از اجزای مختلفی مانند System Health Validators (SHV)، System Health Agents (SHA) و Enforcement Points تشکیل شده که به صورت یکپارچه کار می‌کنند تا اطمینان حاصل شود فقط دستگاه‌های ایمن به شبکه متصل می‌شوند. اگر یک دستگاه شرایط مورد نظر را نداشته باشد، می‌توان دسترسی آن را محدود کرد یا به یک شبکه قرنطینه هدایت کرد تا مشکلات امنیتی آن برطرف شود.

کاربردهای NAP در شبکه‌های سازمانی

بررسی سلامت دستگاه‌های متصل به شبکه:

NAP به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که هنگام اتصال یک دستگاه به شبکه، وضعیت سلامت آن را بررسی کنند. این شامل چک کردن مواردی مانند فعال بودن آنتی‌ویروس، نصب بودن آخرین به‌روزرسانی‌ها و روشن بودن فایروال است. در نتیجه، فقط دستگاه‌های مطمئن اجازه دسترسی به منابع شبکه را خواهند داشت.

جلوگیری از انتشار بدافزارها و تهدیدات امنیتی:

با محدود کردن دسترسی دستگاه‌های آلوده یا ناسالم NAP از گسترش بدافزارها در شبکه جلوگیری می‌کند. این کار به‌ویژه در شبکه‌های بزرگ و پرکاربر اهمیت دارد، جایی که یک دستگاه آلوده می‌تواند تهدیدی برای کل سیستم باشد.

پیاده‌سازی سیاست‌های امنیتی یکپارچه:

NAP به مدیران شبکه کمک می‌کند تا سیاست‌های امنیتی واحد و مشخصی را برای تمام کاربران و دستگاه‌ها اعمال کنند. این سیاست‌ها به‌صورت خودکار بررسی و enforced می‌شوند، که باعث کاهش خطای انسانی و افزایش هماهنگی امنیتی می‌شود.

کنترل دسترسی بر اساس نوع اتصال:

NAP می‌تواند نوع اتصال کاربر به شبکه را نیز بررسی کند، مثلاً از طریق VPN یا LAN. بر اساس این اطلاعات، می‌توان سیاست‌های متفاوتی برای دسترسی در نظر گرفت و امنیت را در نقاط ورودی مختلف شبکه تقویت کرد.

ایجاد شبکه قرنطینه برای دستگاه‌های ناسالم:

در صورتی که دستگاهی شرایط امنیتی لازم را نداشته باشد NAP آن را به یک شبکه قرنطینه هدایت می‌کند. در این شبکه محدود، دستگاه فقط به منابع خاصی مانند سرورهای به‌روزرسانی یا پشتیبانی دسترسی دارد تا مشکلات خود را برطرف کند.

مزایا و معایب استفاده از NAP

مزایا	معایب
افزایش امنیت شبکه	توقف پشتیبانی توسط مایکروسافت در نسخه‌های جدید ویندوز
بررسی خودکار سلامت دستگاه‌های کلاینت	پیچیدگی در راه‌اندازی و پیکربندی اولیه
جلوگیری از دسترسی دستگاه‌های آلوده یا ناسالم	نیاز به آموزش و تخصص فنی برای مدیریت
امکان اعمال سیاست‌های امنیتی یکپارچه	ناسازگاری با برخی دستگاه‌ها و سیستم‌عامل‌های غیر ویندوزی
کاهش ریسک گسترش بدافزارها	عدم تطابق با تکنولوژی‌های نوین امنیت شبکه
مدیریت متمرکز دسترسی کاربران	_

مقایسه NAP با NAC

NAP یا Network Access Protection راهکاری است که توسط مایکروسافت ارائه شده و به‌طور خاص برای سیستم‌عامل‌های ویندوز طراحی شده است. این فناوری به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا بر اساس وضعیت سلامت دستگاه، دسترسی آن را به منابع شبکه محدود یا مجاز کنند. NAP بیشتر در محیط‌هایی کاربرد دارد که زیرساخت‌های ویندوزی غالب هستند و حالا با توجه به توقف پشتیبانی مایکروسافت، استفاده از آن در حال کاهش است.

در مقابل NAC یا Network Access Control یک مفهوم کلی‌تر و گسترده‌تر است که توسط شرکت‌های مختلف (مانند Cisco، Aruba، Fortinet و…) پیاده‌سازی می‌شود. NAC قابلیت پشتیبانی از انواع سیستم‌عامل‌ها، دستگاه‌ها و روش‌های احراز هویت را دارد. برخلاف NAP که بیشتر نرم‌افزاری و مبتنی بر ویندوز است، NAC می‌تواند در لایه‌های مختلف شبکه (نرم‌افزار، سخت‌افزار و سیاست‌گذاری) عمل کند و گزینه‌ای بسیار انعطاف‌پذیرتر و مقیاس‌پذیرتر برای شبکه‌های مدرن محسوب می‌شود.

	NAP (Network Access Protection)	NAC (Network Access Control)
توسعه‌دهنده	Microsoft	شرکت‌های مختلف (Cisco، Aruba، Fortinet و غیره)
پلتفرم‌ها	عمدتاً ویندوز	چندسکویی (ویندوز، لینوکس، مک، موبایل و...)
پشتیبانی	متوقف شده (End of Support)	فعال و در حال توسعه
روش‌های احراز هویت	محدود (مبتنی بر ویندوز)	متنوع (802.1X، RADIUS، VPN، Agentless و...)
انعطاف‌پذیری	کم	زیاد
مقیاس‌پذیری	مناسب برای شبکه‌های کوچک تا متوسط	مناسب برای شبکه‌های بزرگ و پیچیده
قابلیت قرنطینه دستگاه‌های ناسالم	بله	بله
یکپارچگی با تجهیزات شبکه	محدود	محدود
وضعیت فعلی	قدیمی و منسوخ	به‌روز و مدرن

جمع‌بندی…

Network Access Protection (NAP) یکی از راهکارهای امنیتی ارائه‌شده توسط مایکروسافت بود که در زمان خود نقش مهمی در کنترل دسترسی و حفظ سلامت دستگاه‌های متصل به شبکه ایفا می‌کرد. هرچند امروزه به دلیل توقف پشتیبانی و ظهور فناوری‌های پیشرفته‌تر مانند NAC، استفاده از NAP کاهش یافته است، اما آشنایی با این فناوری همچنان برای درک مفاهیم پایه‌ای کنترل دسترسی مفید است. انتخاب بین NAP و NAC بستگی به نیازهای شبکه، زیرساخت موجود و میزان امنیت مورد انتظار سازمان دارد.