وب اسکرپینگ روشی برای استخراج خودکار داده از وب‌سایت‌هاست و به کسب و کارها، تحلیلگران و متخصصان داده کمک می‌کند اطلاعات بزرگ را بدون نیاز به جمع‌آوری دستی دریافت کنند. این تکنیک در بازاریابی، تحلیل رقبا، قیمت‌گذاری، تحقیقات علمی و توسعه سرویس‌های هوشمند کاربرد گسترده دارد و یکی از پایه‌های مهم داده‌کاوی در وب به‌شمار می‌آید.

Web Scraping چیست؟

وب اسکرپینگ به فرایند جمع‌آوری خودکار داده از صفحات وب گفته می‌شود. در این روش، یک برنامه یا ربات محتوای صفحه را دریافت کرده، ساختار HTML را تحلیل می‌کند و داده‌های موردنیاز مثل متن، قیمت، تصاویر یا لینک‌ها را استخراج می‌کند. هدف این است که اطلاعاتی که معمولاً برای انسان زمان‌بر است، در مقیاس بزرگ و با دقت بالا جمع‌آوری شود.

در ادامه داده‌های استخراج‌شده تمیزسازی، تبدیل و ذخیره می‌شوند تا برای اهدافی مثل تحلیل داده، یادگیری ماشین، ساخت داشبورد و گزارش‌گیری قابل استفاده باشند. وب اسکرپینگ معمولاً با زبان‌هایی مثل Python انجام می‌شود و ابزارهایی مانند BeautifulSoup، Scrapy یا Selenium برای این کار بسیار محبوب‌اند.

کاربردهای Web Scraping

• تحلیل رقبا در کسب و کار
• مانیتورینگ قیمت محصولات اینترنتی
• استخراج داده برای هوش مصنوعی
• تحلیل رفتار کاربران در شبکه‌های اجتماعی
• مانیتورینگ بازارهای مالی
• کشف ترندها و کلیدواژه‌ها در شبکه‌های اجتماعی

وب اسکرپینگ چگونه کار می‌کند؟

1. ارسال درخواست (Request)

در این مرحله ابزار وب اسکرپینگ یک درخواست HTTP مثل GET به وب‌سایت ارسال می‌کند. سرور محتوای صفحه شامل HTML، CSS یا داده‌های JSON را برمی‌گرداند. این گام اساس ارتباط بین اسکرپر و وب‌سایت است.

2. دریافت و تحلیل ساختار صفحه

پس از دریافت HTML، برنامه ساختار صفحه را بررسی می‌کند تا عناصر مورد نیاز مانند تگ‌ها، کلاس‌ها و آی‌دی‌ها را شناسایی کند. این تحلیل معمولاً با کتابخانه‌هایی مانند BeautifulSoup یا lxml انجام می‌شود.

3. استخراج داده‌ها (Parsing)

در این مرحله اسکرپر داده‌های مشخص‌شده را از میان تگ‌ها بیرون می‌کشد؛ مانند عنوان، قیمت، جدول‌ها یا لینک‌ها. هدف این است که داده خام صفحه به اطلاعات کاربردی تبدیل شود.

4. تمیزسازی و تبدیل داده

داده‌های استخراج‌شده معمولاً نیاز به پاک‌سازی دارند؛ مانند حذف فاصله‌های اضافی، تبدیل فرمت تاریخ، تبدیل عدد‌ها یا رفع نویز. این مرحله باعث استانداردسازی و کیفیت بهتر داده می‌شود.

5. ذخیره‌سازی نهایی

در پایان، داده‌ها در قالب‌هایی مانند CSV، JSON، دیتابیس یا حتی Google Sheets ذخیره می‌شوند تا در تحلیل، گزارش‌گیری یا ساخت سرویس‌های هوشمند قابل استفاده باشند.

انواع روش‌های وب اسکرپینگ

اسکرپینگ دستی

در این روش کاربر داده‌ها را مستقیماً از صفحه وب کپی می‌کند یا با ابزارهای ساده مرورگر مانند Inspect عناصر را استخراج می‌کند. این روش برای حجم‌های کوچک و پروژه‌های سریع مناسب است اما برای کارهای بزرگ و تکراری کاملاً ناکارآمد می‌شود.

اسکرپینگ خودکار

در این روش از اسکریپت‌ها و کتابخانه‌هایی مثل Requests و BeautifulSoup برای دریافت HTML و استخراج داده استفاده می‌شود. سرعت بالا، کنترل دقیق و امکان مقیاس‌پذیری از مزایای آن است و معمولاً رایج‌ترین روش اسکرپینگ محسوب می‌شود.

اسکرپینگ مبتنی بر مرورگر (Browser Automation)

ابزارهایی مثل Selenium، Puppeteer یا Playwright مرورگر واقعی را شبیه‌سازی می‌کنند و برای سایت‌هایی با جاوا اسکریپت سنگین مناسب‌اند. این روش کندتر است اما برای اسکرپینگ سایت‌هایی که محتوا را پویا بارگذاری می‌کنند ضروری است.

API-Based Scraping

اگر سایت API رسمی یا غیررسمی داشته باشد، دریافت داده از API بهترین روش است؛ سریع، پایدار و کم‌خطا. در این روش به جای تحلیل HTML، داده ساختاریافته مثل JSON مستقیماً دریافت می‌شود و پردازش بسیار ساده‌تر است.

Scraping مبتنی بر Headless Browsers

در این روش از مرورگرهای بدون رابط مثل Headless Chrome برای بارگذاری کامل صفحه و اجرای اسکریپت‌ها استفاده می‌شود. این مدل برای مقابله با سایت‌های پیچیده، کپچاهای سبک و رندرهای React/Angular بسیار کاربردی است.

جمع‌آوری داده (Data Collection) چیست و چگونه انجام می‌شود؟

تفاوت Web Scraping و Web Crawling

وب اسکرپینگ روی استخراج داده از یک صفحه مشخص تمرکز دارد؛ یعنی اسکریپر یک URL را دریافت می‌کند، محتوای همان صفحه را پردازش می‌کند و داده‌های لازم مانند متن، قیمت یا لینک‌ها را بیرون می‌کشد. هدف اسکرپینگ تحلیل داده است، نه پیدا کردن صفحات جدید.

در مقابل وب کرالینگ به‌دنبال کشف و پیمایش تعداد زیادی صفحه است. یکCrawler با شروع از یک یا چند URL، لینک‌ها را دنبال می‌کند و هزاران صفحه را برای ایندکس‌سازی یا ساخت نقشه سایت جمع‌آوری می‌کند. کرالینگ مرحله قبل از اسکرپینگ است و ساختار شبکه‌ای وب را جست‌وجو می‌کند.