تفاوت ابر عمومی (Public Cloud) و ابر خصوصی (Private Cloud) چیست؟ مقایسه کامل و کاربردی

ابر خصوصی و ابر عمومی دو مدل اصلی رایانش ابری هستند که هرکدام مزایا، محدودیت‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب بین این دو مدل می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد، امنیت و هزینه‌های زیرساختی یک سازمان داشته باشد. در این مقاله به‌صورت ساده و کاربردی تفاوت‌های کلیدی میان Public Cloud و Private Cloud را بررسی می‌کنیم تا تصمیم‌گیری برای انتخاب بهترین گزینه متناسب با نیاز کسب‌وکار آسان‌تر شود.

ابر عمومی (Public Cloud) چیست؟

ابر عمومی (Public Cloud) نوعی مدل رایانش ابری است که در آن خدماتی مانند سرورها، فضای ذخیره‌سازی، پایگاه‌داده، قدرت پردازش و نرم‌افزارها از طریق اینترنت و توسط یک ارائه‌دهنده‌ شخص ثالث مانند AWS، Microsoft Azure یا Google Cloud در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. این زیرساخت به‌صورت اشتراکی بین چندین مشتری استفاده می‌شود و کاربران تنها به‌اندازه‌ مصرف خود هزینه پرداخت می‌کنند.

در مدل Public Cloud نیازی به خرید یا نگهداری سخت‌افزار و نرم‌افزار داخلی نیست و همه چیز از طریق پلتفرم ابری مدیریت می‌شود. این نوع ابر به‌دلیل مقیاس‌پذیری سریع، دسترسی آسان، هزینه کمتر در شروع و انعطاف بالا، گزینه‌ای محبوب برای استارتاپ‌ها، توسعه‌دهندگان و شرکت‌هایی است که به منابع منعطف و سریع نیاز دارند.

مزایا	معایب
هزینه اولیه پایین	امنیت و کنترل کمتر
مقیاس‌پذیری بسیار بالا	خطر وابستگی به یک ارائه‌دهنده
دسترسی آسان از هر مکان	محدودیت‌های سفارشی‌سازی
نیاز نداشتن به مدیریت زیرساخت	نگرانی درباره حریم خصوصی داده‌ها
سرعت بالا در پیاده‌سازی خدمات	به اشتراک‌گذاری منابع با دیگر کاربران

ابر خصوصی (Private Cloud) چیست؟

ابر خصوصی (Private Cloud) نوعی از رایانش ابری است که زیرساخت آن به‌صورت اختصاصی برای یک سازمان یا نهاد خاص طراحی و اجرا می‌شود. برخلاف ابر عمومی که منابع با چندین کاربر به اشتراک گذاشته می‌شود، در private cloud تمام منابع و سرویس‌ها فقط در اختیار یک سازمان قرار دارند. این مدل می‌تواند به‌صورت داخلی (در دیتاسنتر سازمان) یا از طریق یک ارائه‌دهنده شخص ثالث اما به‌صورت اختصاصی میزبانی شود.

ابر خصوصی معمولاً برای سازمان‌هایی مناسب است که نیاز به کنترل کامل بر امنیت، حریم خصوصی داده‌ها و ساختارهای پیچیده سازمانی دارند؛ مانند موسسات مالی، شرکت‌های بزرگ، سازمان‌های دولتی یا صنایع حساسی مثل سلامت. این مدل انعطاف‌پذیری، سفارشی‌سازی و امنیت بیشتری را ارائه می‌دهد، اما در عوض هزینه نصب، نگهداری و مدیریت آن بیشتر از ابر عمومی است

مزایا	معایب
امنیت و کنترل کامل بر داده‌ها	هزینه بالای پیاده‌سازی و نگهداری
سفارشی‌سازی کامل زیرساخت	نیاز به تیم متخصص IT
انطباق آسان با الزامات قانونی و مقررات	کم‌تر بودن مقیاس‌پذیری
مناسب برای بارهای کاری حساس و بحرانی	پیچیدگی در مدیریت و به‌روزرسانی
عملکرد پایدار و اختصاصی	زمان‌بر بودن راه‌اندازی اولیه

تفاوت‌های کلیدی بین ابر عمومی و ابر خصوصی

ابر عمومی و ابر خصوصی در ظاهر هر دو زیرمجموعه‌ای از رایانش ابری هستند، اما در عمل تفاوت‌های اساسی در نحوه دسترسی، کنترل، امنیت، هزینه و مقیاس‌پذیری دارند. در ابر عمومی، منابع و زیرساخت‌ها به‌صورت اشتراکی توسط یک ارائه‌دهنده مدیریت می‌شوند و کاربران تنها به اندازه مصرف‌شان هزینه می‌پردازند، در حالی که ابر خصوصی برای یک سازمان خاص اختصاصی‌سازی شده و کنترل کامل بر روی سخت‌افزار، نرم‌افزار و داده‌ها را فراهم می‌کند. انتخاب بین این دو به نیازهای امنیتی، بودجه، سطح سفارشی‌سازی و اهداف تجاری سازمان وابسته است.

مالکیت زیرساخت	شرکت ارائه‌دهنده سرویس ابری	سازمان یا شرکت استفاده‌کننده
میزبانی منابع	اشتراکی بین چند کاربر	اختصاصی برای یک سازمان خاص
مقیاس‌پذیری	بسیار بالا و سریع	محدودتر، اما قابل توسعه
امنیت	استانداردهای عمومی امنیت ارائه‌دهنده	کنترل و سفارشی‌سازی امنیت به‌صورت کامل
هزینه اولیه	پایین، پرداخت بر اساس مصرف	بالا، نیاز به سرمایه‌گذاری و نگهداری
سطح کنترل	محدود به امکانات ارائه شده توسط سرویس	کامل و قابل مدیریت توسط سازمان
مناسب برای	استارتاپ‌ها، پروژه‌های کوتاه‌مدت، توسعه	سازمان‌های بزرگ با نیازهای حساس

چه زمانی از ابر عمومی استفاده کنیم؟

برای راه‌اندازی سریع استارتاپ یا پروژه
در صورت محدودیت بودجه اولیه
هنگام نیاز به مقیاس‌پذیری سریع
برای توسعه و تست نرم‌افزار
در پروژه‌های کوتاه‌مدت یا با بار کاری متغیر
برای دسترسی جهانی و سریع به خدمات
در مواقعی که نیاز به زیرساخت اختصاصی نیست

چه زمانی ابر خصوصی گزینه مناسبی است؟

برای مدیریت داده‌های حساس یا محرمانه
در سازمان‌های دارای الزامات امنیتی بالا
برای انطباق با مقررات قانونی سخت‌گیرانه
در موارد نیاز به سفارشی‌سازی کامل زیرساخت
برای سازمان‌های بزرگ با منابع IT داخلی
زمانی که کنترل کامل بر عملکرد حیاتی است
برای پردازش‌های دائمی و سنگین درون‌سازمانی

آیا می‌توان از هر دو مدل به‌صورت ترکیبی استفاده کرد؟

بله، استفاده ترکیبی از ابر عمومی و ابر خصوصی در قالب مدلی به نام ابر هیبریدی (Hybrid Cloud) کاملاً امکان‌پذیر و حتی متداول است. در این رویکرد، سازمان‌ها مزایای هر دو مدل را با هم ترکیب می‌کنند: اطلاعات حساس یا پردازش‌های بحرانی در ابر خصوصی نگهداری می‌شود، در حالی‌که از قدرت و مقیاس‌پذیری ابر عمومی برای سایر فرآیندها یا نیازهای متغیر استفاده می‌گردد. Hybrid Cloud یک راهکار منعطف و هوشمندانه برای سازمان‌هایی است که هم به امنیت بالا نیاز دارند و هم نمی‌خواهند از مزایای اقتصادی و عملکردی ابر عمومی محروم بمانند.

آشنایی با ابر هیبریدی (Hybrid Cloud)؛ ترکیبی هوشمند از امنیت و مقیاس‌پذیری

جمع‌بندی…

ابر عمومی و ابر خصوصی هر کدام مزایا، معایب و کاربردهای خاص خود را دارند و نمی‌توان گفت یکی از دیگری بهتر است؛ بلکه انتخاب بین آن‌ها باید بر اساس نیازها، اهداف، بودجه و سیاست‌های امنیتی هر سازمان انجام شود. در بسیاری از موارد، ترکیب این دو مدل در قالب ابر هیبریدی (Hybrid Cloud) می‌تواند گزینه‌ای ایده‌آل برای بهره‌مندی هم‌زمان از انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری و امنیت باشد.