خدمات پسیو شبکه به عنوان ستون فقرات هر زیرساخت ارتباطی شناخته می‌شوند، زیرا بدون کابل‌کشی و تجهیزات فیزیکی استاندارد، حتی پیشرفته‌ترین تجهیزات اکتیو نیز کارایی لازم را نخواهند داشت. این خدمات پایه‌ای‌ترین بخش هر شبکه هستند و کیفیت اجرای آن‌ها نقش مستقیمی در سرعت، پایداری و امنیت تبادل داده‌ها دارد.

خدمات پسیو شبکه چیست؟

خدمات پسیو شبکه به مجموعه فعالیت‌ها و تجهیزاتی گفته می‌شود که زیرساخت فیزیکی شبکه را تشکیل می‌دهند. این بخش شامل کابل‌کشی ساختار یافته، نصب رک، پچ پنل، پریزهای شبکه، داکت‌گذاری و سایر تجهیزاتی است که بستر ارتباطی بین دستگاه‌ها و تجهیزات اکتیو را فراهم می‌کنند. به بیان ساده‌تر، پسیو شبکه همان راه‌ها و مسیرهایی هستند که داده‌ها برای جابه‌جایی درون سازمان یا شرکت از آن‌ها عبور می‌کنند.

تفاوت مهم خدمات پسیو با خدمات اکتیو شبکه در این است که پسیو شبکه شامل اجزای غیرهوشمند و بدون نیاز به منبع تغذیه است. در حالی که تجهیزات اکتیو مانند سوئیچ و روتر وظیفه مدیریت و پردازش داده‌ها را بر عهده دارند، تجهیزات پسیو تنها مسیر و بستری مطمئن برای عبور اطلاعات فراهم می‌سازند. بنابراین اگر این بستر به شکل استاندارد و اصولی طراحی و پیاده‌سازی نشود، عملکرد کل شبکه دچار اختلال خواهد شد.

تجهیزات مورد استفاده در خدمات پسیو شبکه

• کابل شبکه (Cat5e، Cat6، Cat6a، فیبر نوری)
• رک (Rack)
• پچ پنل (Patch Panel)
• پچ کورد (Patch Cord)
• کیستون (Keystone)
• پریز شبکه (Network Outlet)
• داکت و ترانکینگ
• کابل‌ منیجر (Cable Manager)
• تجهیزات ارت و گراندینگ
• باکس و فیس پلیت

مراحل پیاده‌سازی خدمات پسیو شبکه

1. طراحی و نقشه‌کشی شبکه:

در این مرحله نیازهای سازمان بررسی شده و نقشه دقیق کابل‌کشی، محل قرارگیری رک‌ها، پچ پنل‌ها و پریزها طراحی می‌شود. این طراحی پایه‌ای‌ترین قدم برای اطمینان از عملکرد صحیح و بهینه شبکه است.

2. کابل‌کشی ساختار یافته:

پس از طراحی کابل‌ها با استفاده از استانداردهای مناسب و با رعایت مسیرهای از پیش تعیین‌شده نصب می‌شوند. کابل‌کشی ساختار یافته باعث می‌شود مدیریت و نگهداری شبکه در آینده ساده‌تر شود.

3. نصب رک و تجهیزات جانبی:

در این مرحله رک‌ها، پچ پنل‌ها، کیستون‌ها و پریزهای شبکه نصب می‌شوند. این تجهیزات محل قرارگیری و اتصال کابل‌ها و دستگاه‌ها را فراهم کرده و نظم و ترتیب شبکه را تضمین می‌کنند.

4. داکت‌گذاری و مدیریت کابل‌ها:

داکت‌ها و ترانکینگ‌ها برای نظم دادن به کابل‌ها و جلوگیری از گره خوردن و آسیب دیدن آن‌ها استفاده می‌شوند. این مرحله به افزایش طول عمر کابل‌ها و سهولت دسترسی برای نگهداری کمک می‌کند.

5. تست و عیب‌یابی شبکه:

پس از نصب، کابل‌ها و تجهیزات شبکه تست می‌شوند تا از صحت اتصالات و کیفیت انتقال داده‌ها اطمینان حاصل شود. در صورت وجود هرگونه مشکل، اصلاحات لازم انجام می‌شود.

تفاوت خدمات پسیو و اکتیو شبکه

خدمات پسیو شبکه به زیرساخت فیزیکی شبکه مربوط می‌شود و شامل کابل‌کشی، رک، پچ پنل و پریزهاست. این بخش به تنهایی داده‌ای را پردازش نمی‌کند اما بستری مطمئن برای عبور اطلاعات فراهم می‌کند.

در مقابل خدمات اکتیو شبکه شامل تجهیزاتی است که فعالانه در پردازش، مدیریت و انتقال داده‌ها نقش دارند؛ مانند سوئیچ‌ها، روترها و فایروال‌ها. این تجهیزات برای عملکرد صحیح شبکه به زیرساخت پسیو وابسته هستند و بدون آن کارایی لازم را نخواهند داشت.