کی‌لاگرها (Keyloggers) نوعی بدافزار هستند که در دسته‌ی جاسوس‌افزارها قرار می‌گیرند. این بدافزارها به صورت مخفیانه فعالیت می‌کنند و هدف اصلی آن‌ها ثبت و ذخیره‌سازی کلیدهای فشرده شده روی کیبورد توسط کاربر است. مهاجمان با استفاده از کی‌لاگرها می‌توانند به اطلاعات حساس کاربران، مانند رمزهای عبور، اطلاعات بانکی و پیام‌های شخصی دسترسی پیدا کنند.
Spyware یا جاسوس‌افزار چیست و چگونه از آن در امان باشیم؟
در این مقاله قصد داریم به طور جامع به بررسی کی‌لاگرها بپردازیم و به سوالاتی مانند اینکه کی‌لاگر چیست و چگونه کار می‌کند، انواع مختلف کی‌لاگرها، روش‌های ورود آن‌ها به سیستم‌ها و نشانه‌های آلوده شدن به این بدافزار پاسخ دهیم. همچنین، راهکارهای پیشگیری و مقابله با کی‌لاگرها را معرفی می‌کنیم تا شما کاربران بتوانید از سیستم‌ها و اطلاعات شخصی خود در برابر این تهدیدات محافظت کنید.
کی‌لاگر چیست و هکرها چگونه آن‌را راه اندازی می کنند؟
Keylogger نوعی بدافزار جاسوس‌افزار است که به‌طور مخفیانه تمامی کلیدهای فشرده شده بر روی صفحه‌کلید کاربر را ضبط و ذخیره می‌کند. هدف اصلی این بدافزار جمع‌آوری اطلاعات حساس مانند رمزهای عبور، اطلاعات بانکی، پیام‌های شخصی و سایر اطلاعات ورودی کاربران است. کی‌لاگرها می‌توانند بدون آگاهی کاربر در پس‌زمینه سیستم فعالیت کرده و داده‌ها را به سرورهای مهاجمان ارسال کنند.
هکرها از روش‌های مختلفی برای راه‌اندازی و نصب کی‌لاگرها استفاده می‌کنند. یکی از رایج‌ترین روش‌ها، ارسال ایمیل‌های فیشینگ است که حاوی لینک‌های مخرب یا پیوست‌های آلوده است. کاربر با کلیک بر روی این لینک‌ها یا باز کردن فایل‌های پیوست‌شده به‌طور ناخواسته کی‌لاگر را روی سیستم خود نصب می‌کند. روش دیگری که هکرها استفاده می‌کنند، سوءاستفاده از آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزاری و امنیتی در سیستم‌ها است. در این روش، هکرها از نقاط ضعف امنیتی موجود در نرم‌افزارها استفاده کرده و کی‌لاگر را به سیستم کاربر تزریق می‌کنند.
برخی از هکرها از کی‌لاگرهای سخت‌افزاری استفاده می‌کنند که به‌صورت فیزیکی به کیبورد یا کامپیوتر متصل می‌شوند. این نوع کی‌لاگرها می‌توانند به‌صورت پنهانی در دفترها یا مکان‌های عمومی نصب شوند و تمامی فعالیت‌های تایپی را ضبط کنند. به دلیل تنوع روش‌های نصب و کارکرد کی‌لاگرها، آگاهی از نحوه عملکرد آن‌ها و داشتن اقدامات پیشگیرانه اهمیت زیادی دارد تا کاربران بتوانند از خود در برابر این تهدیدات محافظت کنند.
انواع کی‌لاگرها
کی‌لاگرها به دو دسته اصلی نرم‌افزاری و سخت‌افزاری تقسیم می‌شوند. هر کدام از این دسته‌ها دارای ویژگی‌ها و روش‌های خاصی برای ضبط اطلاعات هستند. در ادامه به بررسی این دو نوع کی‌لاگر و برخی از زیرشاخه‌های رایج آن‌ها می‌پردازیم:
کی‌لاگرهای نرم‌افزاری:
این نوع کی‌لاگرها به صورت برنامه‌های نرم‌افزاری طراحی شده‌اند و روی سیستم‌عامل کاربر نصب می‌شوند. آن‌ها به‌طور مخفیانه کلیدهای فشرده شده توسط کاربر را ثبت می‌کنند و این اطلاعات را برای مهاجم ارسال می‌کنند. کی‌لاگرهای نرم‌افزاری به چند زیرشاخه تقسیم می‌شوند:
-
کی‌لاگرهای مبتنی بر سیستم‌عامل:
این نوع کی‌لاگرها مستقیماً روی سیستم‌عامل نصب شده و به فایل‌ها و داده‌های ورودی دسترسی دارند. آن‌ها می‌توانند تمامی ورودی‌های صفحه‌کلید را ثبت کنند و به طور کامل با سیستم ادغام شوند.
-
کی‌لاگرهای مبتنی بر فرم‌ها (Form Grabbing):
این کی‌لاگرها به‌طور خاص اطلاعات ورودی کاربران در فرم‌های وب‌سایت‌ها مانند رمزهای عبور و اطلاعات بانکی را ثبت می‌کنند. این نوع به‌ویژه برای سرقت اطلاعات شخصی در زمان ورود به سایت‌های حساس استفاده می‌شود.
-
کی‌لاگرهای مبتنی بر حافظه کلیپ‌بورد:
برخی کی‌لاگرها به‌جای ثبت کلیدهای فشرده شده، محتوای حافظه‌ی کلیپ‌بورد را ضبط می‌کنند. این روش به‌ویژه زمانی که کاربران اطلاعاتی را کپی و پیست می‌کنند مانند رمزهای عبور که بسیار مؤثر است.
کی‌لاگرهای سخت‌افزاری:
این نوع کی‌لاگرها به‌صورت فیزیکی به سیستم متصل می‌شوند و نیاز به نصب نرم‌افزاری ندارند. آن‌ها معمولاً بین کیبورد و کامپیوتر قرار می‌گیرند و تمامی فعالیت‌های تایپی را ثبت می‌کنند. برخی از انواع رایج این نوع شامل موارد زیر هستند:
-
کی‌لاگرهای USB:
این دستگاه‌ها به پورت USB متصل می‌شوند و تمامی اطلاعات تایپ‌شده را ذخیره می‌کنند. آن‌ها به‌راحتی قابل حمل و پنهان‌سازی هستند و برای ضبط فعالیت‌های تایپی در مکان‌های فیزیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
-
کی‌لاگرهای بی‌سیم:
این نوع کی‌لاگرها می‌توانند سیگنال‌های بی‌سیم ارسالی از کیبوردهای بی‌سیم را دریافت کرده و اطلاعات تایپ‌شده را ضبط کنند. این نوع به‌ویژه در محیط‌هایی که از کیبوردهای بی‌سیم استفاده می‌شود، مورد توجه قرار می‌گیرد.
-
کی‌لاگرهای تعبیه‌شده:
برخی از کی‌لاگرها به‌صورت مخفی درون خود کیبوردها جاسازی می‌شوند و به‌طور مستقیم از اطلاعات تایپی استفاده می‌کنند. این نوع به‌دلیل قرار داشتن درون سخت‌افزار کیبورد، شناسایی بسیار دشواری دارد.
چگونه از حملات Keylogger جلوگیری کنیم؟
-
استفاده از آنتی‌ویروس و نرم‌افزارهای امنیتی معتبر
استفاده از یک آنتی‌ویروس قوی و به‌روز می‌تواند به شناسایی و مسدود کردن کی‌لاگرهای نرم‌افزاری کمک کند. این نرم‌افزارها به‌طور مداوم سیستم را اسکن کرده و هرگونه بدافزار یا رفتار مشکوک را شناسایی می‌کنند. اطمینان حاصل کنید که آنتی‌ویروس به‌روز است و تمامی به‌روزرسانی‌ها و پایگاه داده‌های آن به‌صورت خودکار انجام می‌شود.
-
فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA)
با استفاده از احراز هویت دو مرحله‌ای، حتی اگر کی‌لاگر بتواند رمز عبور شما را ثبت کند، باز هم مهاجم برای دسترسی به حساب‌های کاربری شما به یک مرحله تأیید اضافه نیاز خواهد داشت. این روش به‌ویژه برای حساب‌های بانکی و ایمیل توصیه می‌شود، زیرا امنیت بیشتری را فراهم می‌کند.
-
استفاده از کیبوردهای مجازی
استفاده از کیبورد مجازی برای وارد کردن اطلاعات حساس مانند رمز عبور می‌تواند به کاهش خطرات کی‌لاگر کمک کند. کیبورد مجازی اطلاعات را به‌گونه‌ای وارد می‌کند که کی‌لاگرها قادر به ثبت کلیدهای فشرده‌شده نیستند. همچنین برخی نرم‌افزارهای ضد کی‌لاگر از جمله SpyShelter و IObit Malware Fighter Pro وجود دارند که به‌طور خاص برای جلوگیری از فعالیت‌های این نوع بدافزارها طراحی شده‌اند.
-
مراقب فایل‌ها و لینک‌های مشکوک باشید
کی‌لاگرها اغلب از طریق لینک‌ها، ایمیل‌های فیشینگ و دانلودهای ناشناخته به سیستم‌ها نفوذ می‌کنند. از باز کردن ایمیل‌ها و پیوست‌های ناشناخته خودداری کنید و تنها از وب‌سایت‌های معتبر فایل دانلود کنید. همچنین، اطمینان حاصل کنید که روی لینک‌های مشکوک کلیک نکنید.
جمع‌بندی…
کی‌لاگرها نوعی بدافزار جاسوس‌افزار هستند که با ثبت کلیدهای فشرده شده توسط کاربر، اطلاعات حساسی مانند رمزهای عبور و داده‌های بانکی را سرقت می‌کنند. این بدافزارها می‌توانند به شکل‌های نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری عمل کنند و به‌صورت پنهانی در سیستم کاربران فعالیت داشته باشند. با استفاده از ابزارهای امنیتی معتبر، فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای، استفاده از کیبوردهای مجازی و توجه به لینک‌ها و فایل‌های مشکوک، می‌توان تا حد زیادی از نفوذ این بدافزار جلوگیری کرد.
