تحول دیجیتال (Digital Transformation) فراتر از یک تغییر فناورانه است؛ این فرآیند، نحوه عملکرد سازمان‌ها، تعامل با مشتریان و تصمیم‌گیری را دگرگون می‌کند. اما هر تغییری در زیرساخت‌های سنتی فناوری اطلاعات، همراه با ریسک‌های امنیتی جدیدی است که باید به‌دقت شناسایی و مدیریت شوند.

چرا امنیت سایبری در تحول دیجیتال اهمیت دارد؟

با توسعه سامانه‌های ابری، APIهای عمومی، اینترنت اشیا و هوش مصنوعی، ساختار شبکه‌ها پیچیده‌تر و آسیب‌پذیرتر شده است. سازمان‌ها در صورت نداشتن چارچوب امنیتی مناسب، با تهدیداتی مانند حملات پیچیده APT، نشت اطلاعات حساس و اختلال در عملیات مواجه می‌شوند.

گام‌های کلیدی در ارزیابی ریسک سایبری

1. شناسایی دارایی‌های دیجیتال حساس

پیش از هر ارزیابی، باید دارایی‌هایی مانند پایگاه‌های داده مشتریان، سامانه‌های مالی، سرورهای ابری و APIهای کلیدی شناسایی شوند. این منابع بیشترین هدف برای مهاجمان هستند و نیاز به اولویت در حفاظت دارند.

2. تحلیل تهدیدات و آسیب‌پذیری‌ها

شناسایی تهدیداتی نظیر حملات بدافزاری، حملات فیشینگ، سوءاستفاده از دسترسی‌های ممتاز و آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزاری در این مرحله انجام می‌شود. ابزارهایی مانند اسکنرهای آسیب‌پذیری و تهدیدات مبتنی بر AI کاربرد دارند

3. تحلیل اثرات و احتمال وقوع ریسک

باید بررسی شود که در صورت وقوع یک حمله یا نشت اطلاعات، چه پیامدهایی مالی، حقوقی یا اعتباری برای سازمان به دنبال دارد. این تحلیل با استفاده از ماتریس‌های احتمال–اثر و سناریوسازی انجام می‌شود.

4. تخصیص کنترل‌های امنیتی و اولویت‌بندی ریسک‌ها

کنترل‌های پیشنهادی باید متناسب با سطح ریسک انتخاب شوند؛ از رمزنگاری داده‌ها گرفته تا سیاست‌های دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC). ریسک‌هایی که اثر یا احتمال بیشتری دارند باید در اولویت باشند.

فناوری‌ها و فرایندهای کلیدی در مدیریت ریسک دیجیتال