شناسایی سایبری (Cyber Reconnaissance) یکی از مراحل اولیه در حملات سایبری است که مهاجمان با جمع‌آوری اطلاعات درباره هدف، نقاط ضعف آن را شناسایی می‌کنند. این فرآیند به آن‌ها کمک می‌کند تا حملات خود را به‌طور دقیق‌تر و مؤثرتری برنامه‌ریزی کنند. در این مقاله با مفهوم شناسایی سایبری، انواع و راه‌های پیشگیری از آن آشنا می‌شوید.

Cyber Reconnaissance چیست؟

شناسایی سایبری (Cyber Reconnaissance) به فرآیند جمع‌آوری اطلاعات درباره سیستم‌ها، شبکه‌ها و افراد هدف اشاره دارد که مهاجمان از آن برای شناسایی نقاط ضعف و برنامه‌ریزی حملات سایبری استفاده می‌کنند. هکرها بدون ایجاد هیچ‌گونه هشدار یا شناسایی، اطلاعاتی مانند ساختار شبکه، نرم‌افزارهای مورد استفاده و حتی جزئیات شخصی کارکنان را به‌دست می‌آورند. این اطلاعات به آن‌ها کمک می‌کند تا حملات خود را به‌طور دقیق‌تری هدف‌گذاری کنند.

شناسایی سایبری معمولاً اولین قدم در زنجیره حملات سایبری است و به مهاجمان این امکان را می‌دهد که قبل از شروع حمله، از وضعیت امنیتی هدف خود آگاه شوند. این کار می‌تواند شامل بررسی وب‌سایت‌های عمومی، استفاده از ابزارهای اسکن شبکه یا حتی تحلیل فعالیت‌های رسانه‌های اجتماعی باشد. درک این مفهوم برای سازمان‌ها بسیار اهمیت دارد تا بتوانند نقاط ضعف خود را شناسایی و از حملات احتمالی پیشگیری کنند.

انواع Reconnaissance

• شناسایی غیرفعال (Passive Reconnaissance)

در این روش مهاجم بدون تعامل مستقیم با سیستم هدف و بدون برجای گذاشتن ردپا، اطلاعات جمع‌آوری می‌کند. این شامل بررسی وب‌سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی، پایگاه‌های داده عمومی و موتورهای جستجو است. هدف این است که بدون جلب توجه، اطلاعات مفیدی درباره ساختار شبکه، فناوری‌های مورد استفاده و کارکنان سازمان به‌دست آید.

• شناسایی فعال (Active Reconnaissance)

در این روش مهاجم به‌طور مستقیم با سیستم هدف ارتباط برقرار می‌کند تا اطلاعات دقیق‌تری به‌دست آورد. این شامل اسکن پورت‌ها، شناسایی سرویس‌ها و ارسال درخواست‌های خاص به سرورهای هدف است. این روش اطلاعات بیشتری را فراهم می‌کند، اما به دلیل تعامل مستقیم، احتمال شناسایی و رهگیری توسط سیستم‌های امنیتی بالاتر است.

تکنیک‌ها و روش‌های شناسایی سایبری

1. جمع‌آوری اطلاعات عمومی:

مهاجم از منابع عمومی و در دسترس همگان مانند موتورهای جستجو، شبکه‌های اجتماعی و پایگاه‌های داده عمومی استفاده می‌کند. این تکنیک به‌دلیل عدم نیاز به تعامل مستقیم با هدف، بسیار ایمن و بدون ریسک شناسایی است.

2. اسکن پورت‌ها (Port Scanning):

این روش شامل ارسال درخواست به پورت‌های مختلف سیستم هدف برای شناسایی پورت‌های باز و سرویس‌های فعال است. ابزارهایی مانند Nmap برای این کار استفاده می‌شوند تا مهاجم بفهمد کدام سرویس‌ها در حال اجرا هستند و از کدام پروتکل‌ها استفاده می‌شود.

3. ردیابی مسیر (Traceroute):

این تکنیک مسیر ارتباطی بین مهاجم و هدف را بررسی می‌کند. با استفاده از ابزارهای Traceroute، مهاجم می‌تواند مسیر بسته‌های اطلاعاتی و روترهای بین راه را شناسایی کرده و ساختار شبکه را بهتر درک کند.

4. استخراج اطلاعات DNS:

مهاجم از سرورهای DNS برای به‌دست‌آوردن اطلاعاتی مانند نام دامنه‌ها، زیرساخت‌های شبکه و IPهای مرتبط با سازمان هدف استفاده می‌کند. این اطلاعات می‌تواند به کشف سرویس‌های مخفی یا زیرساخت‌های پشتیبان کمک کند.

5. شنود شبکه (Packet Sniffing):

این روش شامل رهگیری و تحلیل بسته‌های اطلاعاتی است که در شبکه منتقل می‌شوند. ابزارهایی مانند Wireshark برای شنود ترافیک شبکه استفاده می‌شوند تا اطلاعات حساسی مانند Session IDها یا رمزهای عبور به‌دست آید.

چگونه از شناسایی سایبری پیشگیری کنیم؟

1. استفاده از فایروال و IDS/IPS

فایروال‌ها و سیستم‌های تشخیص و پیشگیری از نفوذ (IDS/IPS) می‌توانند ترافیک غیرمجاز و مشکوک را شناسایی و مسدود کنند. این ابزارها به شناسایی و جلوگیری از اسکن پورت‌ها و فعالیت‌های مخرب کمک می‌کنند.

2. پنهان‌سازی اطلاعات DNS

با استفاده از تنظیمات مناسب DNS و مخفی‌سازی اطلاعات حساس، می‌توان از استخراج اطلاعات DNS توسط مهاجمان جلوگیری کرد. استفاده از DNSSEC و محدود کردن پاسخ‌دهی DNS به درخواست‌های مجاز، امنیت را افزایش می‌دهد.

3. رمزنگاری ترافیک شبکه

رمزنگاری ترافیک با استفاده از پروتکل‌هایی مانند HTTPS، TLS و VPN می‌تواند مانع شنود شبکه و سرقت اطلاعات حساس شود. این روش به‌ویژه در برابر حملات Packet Sniffing مؤثر است.

4. به‌روزرسانی مداوم نرم‌افزارها و سیستم‌ها

به‌روزرسانی منظم سیستم‌عامل‌ها، نرم‌افزارها و فریم‌ورک‌ها باعث می‌شود آسیب‌پذیری‌های شناخته‌شده برطرف شوند و مهاجمان نتوانند از آن‌ها برای شناسایی و نفوذ استفاده کنند.

جمع‌بندی…

Cyber Reconnaissance یکی از مراحل اولیه در حملات سایبری است که مهاجمان با جمع‌آوری اطلاعات درباره هدف، برای نفوذ و حملات بعدی آماده می‌شوند. این فرآیند با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های مختلف مانند اسکن پورت، تحلیل DNS و استفاده از منابع عمومی انجام می‌شود. بااین‌حال، می‌توان با به‌کارگیری راهکارهایی مانند استفاده از فایروال، رمزنگاری ترافیک، پنهان‌سازی اطلاعات حساس و به‌روزرسانی مداوم سیستم‌ها از این حملات پیشگیری کرد.