سیستم عامل CentOS یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس در دنیای سرورها و سازمان‌هاست که به دلیل پایداری بالا، امنیت قابل اعتماد و سازگاری کامل با Red Hat Enterprise Linux (RHEL) شناخته می‌شود. این سیستم‌عامل رایگان و متن‌باز، سال‌ها انتخاب اصلی بسیاری از شرکت‌ها، توسعه‌دهندگان و مدیران سیستم برای میزبانی وب‌سایت‌ها و اجرای سرویس‌های حیاتی بوده است.

CentOS چیست؟

CentOS یا Community ENTerprise Operating System یک توزیع رایگان و متن‌باز لینوکس است که بر پایه کدهای منبع Red Hat Enterprise Linux ساخته شده است. هدف اصلی CentOS ارائه یک سیستم‌عامل پایدار، ایمن و سازگار برای محیط‌های سازمانی بود، بدون اینکه کاربران مجبور به پرداخت هزینه‌های پشتیبانی RHEL باشند. این موضوع باعث شد CentOS به سرعت در بین مدیران سیستم، شرکت‌های میزبانی وب و تیم‌های توسعه محبوب شود.

یکی از دلایل اصلی موفقیت CentOS تمرکز آن بر پایداری و امنیت بلندمدت بود. به جای دنبال کردن جدیدترین ویژگی‌ها، CentOS بیشتر بر روی نسخه‌های پایدار و تست‌شده تمرکز داشت. این ویژگی آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای سازمان‌هایی تبدیل کرد که نیازمند سیستم‌عاملی قابل اعتماد برای اجرای نرم‌افزارهای حیاتی بودند.

تاریخچه CentOS و ارتباط آن با RHEL

داستان CentOS از اوایل دهه ۲۰۰۰ آغاز شد، زمانی که جامعه متن‌باز تصمیم گرفت یک نسخه رایگان و سازگار با Red Hat Enterprise Linux (RHEL) ارائه دهد. با توجه به اینکه کد منبع RHEL طبق قوانین متن‌باز منتشر می‌شد، توسعه‌دهندگان مستقل توانستند آن را بازسازی کرده و تحت نام CentOS منتشر کنند. این کار باعث شد کاربران بدون پرداخت هزینه‌های بالا به یک نسخه کاملاً سازگار با RHEL دسترسی داشته باشند.

Red Hat چیست؟ ویژگی‌های کلیدی سیستم عامل Red Hat Enterprise Linux و کاربردهای آن در کسب‌وکار

محبوبیت CentOS به سرعت افزایش یافت و در سال ۲۰۱۴، Red Hat تصمیم گرفت از این پروژه به صورت رسمی حمایت کند. این همکاری به CentOS کمک کرد تا بیشتر توسعه یابد و به بخشی از اکوسیستم رسمی Red Hat تبدیل شود، در حالی که همچنان رایگان باقی ماند. بسیاری از شرکت‌ها به دلیل همین پشتیبانی غیررسمی از طرف Red Hat به CentOS اعتماد بیشتری کردند.

اما نقطه عطف اصلی در سال ۲۰۲۰ رخ داد، زمانی که Red Hat اعلام کرد مسیر CentOS تغییر کرده و تمرکز اصلی روی CentOS Stream خواهد بود. این تغییر به معنای پایان توسعه نسخه کلاسیک CentOS و حرکت به سمت مدلی بود که به‌روزرسانی‌ها را پیش از انتشار در RHEL دریافت می‌کرد. این تصمیم باعث شد بخشی از جامعه کاربری ناراضی شود و در نتیجه پروژه‌های جایگزین مانند AlmaLinux و Rocky Linux شکل گرفتند.

نسخه‌ها و تغییرات مهم سنت او اس (CentOS)

CentOS 3 و 4:

این نسخه‌ها در اوایل دهه ۲۰۰۰ عرضه شدند و پایه‌گذار اعتماد اولیه به CentOS بودند. آنها نسخه‌هایی پایدار بر اساس RHEL ارائه دادند و به سرعت در بین مدیران سرور محبوب شدند.

CentOS 5:

با معرفی در سال ۲۰۰۷، این نسخه تمرکز ویژه‌ای روی بهبود امنیت، عملکرد و پشتیبانی طولانی‌مدت داشت. بسیاری از سازمان‌ها برای سال‌ها از این نسخه استفاده کردند.

CentOS 6:

عرضه‌شده در سال ۲۰۱۱، با تغییرات بزرگ در کرنل و ابزارهای سیستمی همراه بود و به یکی از پایدارترین نسخه‌ها برای دیتاسنترها و هاستینگ‌ها تبدیل شد.

CentOS 7:

یکی از مهم‌ترین نسخه‌ها بود که در سال ۲۰۱۴ معرفی شد و تغییرات بزرگی مثل استفاده از systemd به‌جای init و پشتیبانی گسترده‌تر از سخت‌افزار مدرن را به همراه داشت.

CentOS 8:

آخرین نسخه کلاسیک سنت او اس بود که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد. اما در سال ۲۰۲۰ پشتیبانی طولانی‌مدت آن متوقف و تمرکز اصلی روی CentOS Stream قرار گرفت، که به‌روزرسانی‌ها را قبل از انتشار در RHEL دریافت می‌کرد.

ویژگی‌ها و قابلیت‌های مهم CentOS

• پایداری بالا:

CentOS بر اساس نسخه‌های تست‌شده RHEL ساخته می‌شد و به همین دلیل از نظر پایداری در محیط‌های سازمانی بسیار قابل اعتماد بود.

• سازگاری کامل با RHEL:

تمامی نرم‌افزارهایی که برای RHEL طراحی می‌شدند، بدون مشکل روی CentOS نیز اجرا می‌شدند.

• امنیت قوی:

انتشار مداوم به‌روزرسانی‌های امنیتی و پشتیبانی از ابزارهایی مانند SELinux باعث شد CentOS گزینه‌ای امن برای سرورها باشد.

• پشتیبانی طولانی‌مدت:

هر نسخه CentOS معمولاً برای حدود ۱۰ سال پشتیبانی می‌شد که این ویژگی آن را به گزینه‌ای محبوب برای شرکت‌ها تبدیل می‌کرد.

• رایگان و متن‌باز:

برخلاف RHEL که نیاز به لایسنس داشت، CentOS کاملاً رایگان بود و همین موضوع باعث جذب گسترده کاربران شد.

مزایا و معایب CentOS