در دنیای امنیت سایبری، رمز عبورها همیشه هدف نخست مهاجمان هستند، اما این رمزها معمولاً به‌صورت هش‌شده (Hash) ذخیره می‌شوند تا امنیت کاربران حفظ شود. با این حال، ابزار قدرتمندی مانند Hashcat به متخصصان امنیت اجازه می‌دهد رمزهای هش‌شده را بازیابی کرده و میزان استحکام سیستم رمزگذاری را بررسی کنند. در این مقاله با Hashcat، روش کار آن، کاربردها و اهمیتش در تست نفوذ و حفاظت از داده‌ها آشنا می‌شویم.

Hashcat چیست و چه کاربردی دارد؟

Hashcat یکی از قدرتمندترین و سریع‌ترین ابزارهای کرک (شکستن) هش‌های رمز عبور است که به‌صورت متن‌باز و کاملاً رایگان در دسترس قرار دارد. این نرم‌افزار با استفاده از قدرت پردازنده (CPU) یا کارت گرافیک (GPU)، می‌تواند عملیات رمزگشایی هش را چندین برابر سریع‌تر از حالت عادی انجام دهد. به دلیل توان بالای پردازشی، Hashcat در بسیاری از سناریوهای تست امنیت و شبیه‌سازی حملات بسیار محبوب است.

تمرکز اصلی Hashcat بر روی استخراج رمز اصلی از داده‌های هش‌شده است که در پایگاه داده‌ وب‌سایت‌ها، سیستم‌عامل‌ها یا فایل‌های پشتیبان ذخیره شده‌اند. البته هدف استفاده از این ابزار معمولاً قانونی و در چارچوب تست نفوذ یا ارزیابی امنیتی سیستم‌هاست. با پشتیبانی از صدها مدل هش و انواع الگوریتم‌ها، Hashcat یک ابزار تخصصی و مورد اعتماد برای تیم‌های امنیت سایبری به‌شمار می‌رود.

کاربردهای Hashcat

• کرک کردن انواع هش‌های رمز عبور (MD5، SHA1، SHA256، bcrypt، NTLM و…)
• تست قدرت و پیچیدگی رمزهای عبور کاربران
• تحلیل امنیت دیتابیس‌های رمزنگاری‌شده
• بازیابی رمزهای فراموش‌شده (در شرایط قانونی)
• آموزش در دوره‌های امنیت سایبری و تست نفوذ
• بررسی آسیب‌پذیری در الگوریتم‌های رمزنگاری
• پشتیبانی از حملات مختلف (Brute-force، Dictionary، Mask، Hybrid، Rule-based)

هش چیست و چرا باید آن را کرک کرد؟

هش (Hash) یک تابع رمزنگاری یک‌طرفه است که از طریق آن، داده‌هایی مثل رمز عبور به یک رشته ثابت و غیرقابل بازگشت از کاراکترها تبدیل می‌شوند. این کار برای محافظت از رمزها در پایگاه‌داده‌ها انجام می‌شود، به‌طوری که حتی اگر دسترسی غیرمجاز به دیتابیس صورت گیرد، رمز واقعی قابل شناسایی نباشد. با این‌حال، اگر الگوریتم هش ضعیف باشد یا رمز انتخاب‌شده ساده و قابل حدس باشد، امکان کرک کردن هش و دستیابی به رمز اصلی با ابزارهایی مثل Hashcat وجود خواهد داشت.

هش چیست؟ نگاهی ساده به مفهوم، کاربرد و تفاوت آن با رمزنگاری

Hashcat چه قابلیت‌هایی دارد؟

• پشتیبانی از الگوریتم‌های هش متنوع:

Hashcat از گستره‌ی بزرگی از الگوریتم‌های هش پشتیبانی می‌کند، از جمله MD5، SHA-1، SHA-256، bcrypt، NTLM و حتی الگوریتم‌های مربوط به سیستم‌عامل‌ها، پایگاه‌های داده و نرم‌افزارهای مختلف. این ویژگی باعث شده Hashcat برای تست امنیت طیف گسترده‌ای از سیستم‌ها قابل استفاده باشد.

• استفاده از GPU برای کرک سریع‌تر:

برخلاف بسیاری از ابزارهای کرک معمولی که فقط به پردازنده (CPU) متکی هستند، Hashcat می‌تواند با بهره‌گیری از قدرت پردازشی کارت گرافیک (GPU) عملیات کرک هش را ده‌ها برابر سریع‌تر انجام دهد. این قابلیت برای رمزهای پیچیده و لیست‌های هش بزرگ بسیار حیاتی است.

• پشتیبانی از انواع حملات کرک:

Hashcat از چندین روش حمله برای شکستن هش‌ها پشتیبانی می‌کند، از جمله Brute-force (حمله کور)، Dictionary، Rule-based، Mask، Combinator و Hybrid. این تنوع به کاربر اجازه می‌دهد متناسب با نوع رمز و اطلاعاتی که در دست دارد، روش مناسب را انتخاب کند.

• کرک چندین هش به صورت هم‌زمان:

با Hashcat می‌توان چندین هش را در یک فایل وارد کرد و به‌صورت دسته‌ای آن‌ها را تحلیل و کرک کرد. این ویژگی مخصوصاً در شرایطی که پایگاه داده‌ای از رمزهای هش‌شده در دست است بسیار کاربردی و کارآمد است.

• تنظیمات پیشرفته و سفارشی‌سازی:

Hashcat این امکان را می‌دهد تا پارامترهای حمله، نوع هش، نوع دستگاه پردازشی (GPU یا CPU)، فیلترها، محدودیت‌های زمانی و بسیاری دیگر را به‌صورت دقیق تنظیم کنید. این انعطاف‌پذیری در حملات هدفمند و حرفه‌ای بسیار مهم است.

• پشتیبانی از Wordlist و فایل‌های هش خارجی:

کاربران می‌توانند از لیست‌های آماده رمز عبور (Wordlists) مانند txt استفاده کنند یا فایل‌های خروجی ابزارهای دیگر مانند John the Ripper یا Mimikatz را به Hashcat وارد کرده و عملیات کرک را انجام دهند.

نصب Hashcat در سیستم‌عامل‌های مختلف

• نصب در لینوکس (مانند Kali Linux یا Ubuntu)

در بیشتر توزیع‌های لینوکس مخصوص تست نفوذ مانند Kali Linux، Hashcat به‌صورت پیش‌فرض نصب است. اما اگر در سیستم شما نصب نبود، کافی است در ترمینال دستورهای زیر را وارد کنید: