تفاوت HTTP و HTTPS چیست؟ راهنمای کامل به زبان ساده

تا به حال دقت کرده‌اید که آدرس بعضی وب‌سایت‌ها با http:// شروع می‌شود و بعضی دیگر با https://؟ شاید به نظر تفاوت کوچکی بیاید، اما همین یک حرف «s» نقش بزرگی در امنیت وب‌سایت، اعتماد کاربران و حتی موفقیت در سئو دارد. در این مقاله به زبان ساده بررسی می‌کنیم HTTP و HTTPS چیستند، چه تفاوت‌هایی دارند و چرا باید استفاده از HTTPS را جدی بگیریم.

پروتکل HTTP چیست؟

HTTP مخفف عبارت HyperText Transfer Protocol به معنی «پروتکل انتقال ابرمتن» است. این پروتکل یکی از اصلی‌ترین پایه‌های ارتباط در فضای وب است که مسئول ارسال و دریافت اطلاعات بین مرورگر کاربر و سرور سایت می‌باشد. هر بار که آدرس یک سایت را در مرورگر وارد می‌کنید، مرورگر با استفاده از HTTP درخواست اطلاعات را به سرور ارسال می‌کند و در پاسخ، محتوای سایت (مانند متن، عکس یا ویدیو) برای شما نمایش داده می‌شود.

با اینکه HTTP عملکرد مناسبی در انتقال اطلاعات دارد، اما یک ضعف بزرگ دارد: اطلاعات را بدون رمزگذاری منتقل می‌کند. این یعنی اگر از HTTP استفاده شود، هر کسی که به مسیر داده‌ها دسترسی داشته باشد (مثلاً در وای‌فای عمومی یا توسط بدافزارها)، می‌تواند اطلاعات رد و بدل شده را مشاهده و حتی دستکاری کند. به همین دلیل، این پروتکل به تنهایی برای سایت‌هایی که حاوی اطلاعات حساس یا فرم‌های ورود هستند، مناسب نیست.

HTTPS چیست و با HTTP چه تفاوتی دارد؟

HTTPS یا HyperText Transfer Protocol Secure نسخه‌ای امن‌تر از پروتکل HTTP است که با کمک فناوری SSL/TLS اطلاعات را به‌صورت رمزگذاری‌شده (Encrypted) بین مرورگر و سرور جابه‌جا می‌کند. همین رمزگذاری باعث می‌شود داده‌هایی مانند رمز عبور، اطلاعات کارت بانکی یا محتوای فرم‌های تماس، در مسیر انتقال قابل مشاهده یا تغییر نباشند. امروزه داشتن HTTPS نشانه‌ای از امنیت، اعتبار و حرفه‌ای بودن سایت‌ است، به‌خصوص در فروشگاه‌های اینترنتی، سایت‌های مالی و هر وب‌سایتی که اطلاعات حساس کاربران را جمع‌آوری می‌کند.

	HTTP	HTTPS
رمزگذاری اطلاعات	اطلاعات به‌صورت متن قابل مشاهده منتقل می‌شود	اطلاعات رمزگذاری‌شده و ایمن منتقل می‌شود
امنیت	پایین – قابل نفوذ توسط هکرها	بالا – محافظت در برابر نفوذ و سرقت اطلاعات
استفاده در سایت‌های حساس	نامناسب برای سایت‌های فروشگاهی و دارای حساب کاربری	ضروری برای فروشگاه‌ها، فرم‌های ورود و پرداخت
تاثیر در سئو	منفی یا بدون تاثیر قابل توجه	مثبت – گوگل HTTPS را معیار رتبه‌بندی می‌داند
نماد قفل در مرورگر	ندارد (یا هشدار "ناامن" نمایش داده می‌شود)	نمایش قفل سبز یا آیکون امنیت در نوار آدرس

HTTPS چه مزایایی دارد؟

رمزگذاری اطلاعات و جلوگیری از شنود داده‌ها
افزایش امنیت کاربران در زمان ارسال اطلاعات حساس
ایجاد اعتماد بیشتر در بازدیدکنندگان سایت
نمایش آیکون قفل امنیت در مرورگر (نشانه امن بودن سایت)
الزامی برای استفاده از درگاه پرداخت آنلاین
بهبود رتبه سایت در نتایج گوگل (امتیاز مثبت سئو)
جلوگیری از حملات Man-in-the-Middle
قابلیت دریافت گواهینامه‌های امنیتی معتبر مثل SSL و TLS
افزایش نرخ تبدیل (Conversion Rate) در فروشگاه‌های آنلاین
محافظت از اطلاعات کاربران در برابر هکرها و جاسوسی اینترنتی

HTTP چه آسیب‌هایی دارد؟

انتقال اطلاعات به‌صورت غیرامن و قابل شنود
افزایش احتمال سرقت اطلاعات کاربران (مانند رمز عبور و کارت بانکی)
عدم اعتماد کاربران به سایت‌های فاقد گواهی امنیتی
نمایش هشدار “ناامن” در مرورگرهای مدرن
آسیب‌پذیری در برابر حملات سایبری
تاثیر منفی در نتایج جستجوی گوگل (کاهش رتبه در سئو)
بالا رفتن نرخ خروج کاربران از سایت

احتمال عدم پشتیبانی مرورگرها از HTTP در آینده

با توجه به رشد تهدیدات سایبری و اهمیت روزافزون امنیت اطلاعات کاربران، بسیاری از مرورگرهای مطرح مانند Google Chrome، Mozilla Firefox و Safari به‌صورت جدی اعلام کرده‌اند که در نسخه‌های آینده، دسترسی به وب‌سایت‌هایی که هنوز از پروتکل ناامن HTTP استفاده می‌کنند را محدود یا مسدود خواهند کرد. برخی مرورگرها هم‌اکنون نیز هنگام ورود به این سایت‌ها، هشدار امنیتی (Not Secure) در نوار آدرس نمایش می‌دهند. بنابراین استفاده از HTTPS نه‌تنها یک پیشنهاد امنیتی، بلکه به‌زودی به یک الزام فنی برای دسترسی در مرورگرها و ادامه حضور در وب تبدیل خواهد شد.

جمع‌بندی…

تفاوت بین http و https بسیار فراتر از یک حرف اضافه است؛ این تفاوت، مرز بین امنیت و خطر، اعتماد و بی‌اعتمادی، پیشرفت و پسروی است. استفاده از HTTPS نه‌تنها داده‌های کاربران را در برابر حملات محافظت می‌کند، بلکه بر سئو، تجربه کاربری و اعتبار سایت نیز تاثیر مستقیم دارد. اگر صاحب کسب‌وکار، وب‌سایت یا فروشگاه آنلاین هستید، زمان آن رسیده که به سمت استفاده از پروتکل امن HTTPS بروید و خود را برای آینده‌ای امن‌تر و حرفه‌ای‌تر آماده کنید.